Een erfenis zonder testament kan vrij complex zijn. Zonder heldere aanwijzingen van de overledene, steun je op de wettelijke regels voor de verdeling. Dat kan behoorlijk ingewikkeld zijn, vooral als je samenwoont zonder een samenlevingscontract of deel uitmaakt van een samengesteld gezin. In dit artikel ontdek je de wereld van erfenissen zonder testament, inclusief recente cijfers uit 2024 en nuttige voorbeelden.
Wie ontvangt de erfenis als er geen testament is?
Zonder testament ben je afhankelijk van de wettelijke verdeling. Samenvattend komt de erfenis eerst bij de partner en de kinderen terecht. Heb je geen partner of kinderen? Daarna verschijnen ouders, broers en zussen, gevolgd door grootouders en uiteindelijk overgrootouders. Stel je voor dat je samenwoont zonder een contract en ineens komt je partner om het leven. Zonder testament zou je mogelijk met lege handen kunnen staan.
Verantwoordelijkheid als erfgenaam
Als erfgenaam heb je niet alleen recht op een gedeelte van de erfenis, maar ben je ook verantwoordelijk voor de afhandeling ervan. Dit omvat onder andere het indienen van de aangifte voor erfbelasting en het voldoen van mogelijke schulden.
Lees ook: Erfenis is vaak complexer dan je verwacht.
Wat je in 2024 moet weten over wijzigingen in de wettelijke verdeling?
Let op de schenkbelasting bij vroegtijdige uitbetaling van een erfdeel!
Stel je voor dat je de langstlevende ouder bent en je denkt na over het alvast uitbetalen van de erfdelen van de kinderen, mogelijk om hen te ondersteunen bij de aankoop van een woning of het oprichten van een onderneming. Dit is haalbaar, maar er bevindt zich een addertje onder het gras. Wanneer je ervoor kiest om meer uit te betalen dan waar zij volgens de wet op recht hebben, begint de schenkbelasting te gelden.
Laten we dit concretiseren: als je in 2024 een bedrag schenkt dat de vrijstelling overschrijdt, moet er schenkbelasting worden betaald over het verschil. De belastingdienst beschouwt dit als een gift, zelfs als het van harte is gedaan. Het is daarom essentieel om van tevoren te bepalen hoeveel je kunt schenken, zodat jij of je kinderen niet plotseling belasting moeten betalen.
De wettelijke rente zal in 2024 naar 7% stijgen
Een andere belangrijke wijziging die je onmiddellijk opmerkt, is de wijziging van de wettelijke rente. Op 1 januari 2024 is de rente gestegen naar 7%. Dit is van groot belang voor geldvorderingen die voortkomen uit de wettelijke verdeling of rechtmatige porties. Eerder steeg een vordering jaarlijks met een specifiek percentage, maar in 2024 zullen deze stijgingen met een enkelvoudige rente van 7% per jaar toenemen.
Wat houdt dit precies in voor jou? Als erfgenaam die een vordering heeft op de langstlevende ouder, kan deze aanpassing ervoor zorgen dat jouw vordering sneller in waarde toeneemt. Dit biedt zowel voordelen als mogelijke nadelen, afhankelijk van de persoonlijke financiële situatie van de langstlevende ouder en de afspraken die hierover zijn gemaakt.
De regels met betrekking tot erfenissen en de wettelijke verdeling zijn voortdurend in ontwikkeling. Door de veranderingen in 2024, zoals de regels voor schenkbelasting en de wijziging van de wettelijke rente, is het cruciaal om goed op de hoogte te blijven. Neem gerust contact met ons op.
Erfenis laten beheren door een volmacht voor de boedel.
Wanneer er geen testament is en de erfgenamen de erfenis moeten oplossen, kunnen zij dit ook laten doen door een of meerdere personen met een boedelvolmacht. Dit is een uitleg die verduidelijkt wat de gekozen persoon namens de erfgenamen kan ondernemen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat is niet noodzakelijk.
Erfgenamen hebben de mogelijkheid om iemand aan te stellen met deze boedelvolmacht, die namens hen de erfenis zal beheren. Overweeg het indienen van de erfbelastingaangifte, het verkopen van onroerend goed en het beëindigen van abonnementen. In 2024 is het gemakkelijk om dit bij de notaris te regelen.
Lees ook: Hoe verloopt het erven van een huis?
Wie zijn de officiële erfgenamen?
In de wet is vastgelegd in welke volgorde de erfgenamen worden geroepen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vier verschillende groepen:
Een echtgenoot of geregistreerde partner en hun kinderen.
Ouders, broers en zussen.
3. De grootouders
Overgrootouders
Als er geen echtgenoot of geregistreerde partner is en er geen kinderen zijn, dan gaat de erfenis naar de dichtstbijzijnde familieleden, zoals broers en zussen of (groot)ouders. Als die niet aanwezig zijn, worden uiteindelijk ooms, tantes, neven of nichten de erfgenamen. Wanneer er geen erfgenamen in een van de vier groepen zijn, zal de erfenis uiteindelijk naar de Nederland.
Hoe zal de erfenis in 2024 worden verdeeld?
In 2024 draait het om het verdelen van een erfenis zonder testament om samenwerking, communicatie en af en toe onderhandelingen. Stel je voor dat je het familiehuis, een oude klok en een spaarrekening van €150.000 moet verdelen. Hoe kun je dat aanpakken? Het start allemaal met open gesprekken. Iedereen heeft wellicht een andere emotionele connectie met specifieke objecten of geld. Het is mogelijk dat je zus het huis wil behouden, terwijl jij meer waarde hecht aan de spaarrekening.
In dat geval is het essentieel om alles duidelijk te maken. Een uitgebreid document waarin vermeld staat wie wat ontvangt, helpt om toekomstige conflicten te vermijden. Is het niet mogelijk om er samen uit te komen? Gebruik vervolgens een mediator. Deze neutrale derde kan bijdragen aan het doorbreken van de stagnatie met creatieve oplossingen, zoals het verkopen van het huis en de opbrengst verdelen, of een van de partijen het huis laten overnemen met een financiële compensatie voor de anderen.
Zal mediation jullie ook niet helpen? Je kunt de rechter verzoeken om de erfenis te verdelen.
Erfbelasting in 2024: de meest recente gegevens
Nu gaan we over naar de belasting. Inderdaad, de dood en belastingen blijven onzeker, zelfs in 2024.
Voor echtgenoten en geregistreerde partners is er positief nieuws, aangezien zij recht hebben op een aanzienlijke vrijstelling van €795.156. Als de erfenis €1.000.000 bedraagt, is er erfbelasting verschuldigd over het bedrag dat boven deze vrijstelling ligt, in dit geval €204.844, volgens de geldende tarieven.
Kinderen en kleinkinderen hebben recht op een vrijstelling van €25.187. Dit houdt in dat de belasting over €24.813 wordt geheven wanneer een kind €50.000 erft. Deze bedragen en vrijstellingen bieden een duidelijk overzicht van de werking van de erfbelasting in 2024, waarbij de relatie tussen de overledene en de waarde van de erfenis in overweging wordt genomen.
Door deze correcte cijfers in te zetten, krijg je een helderder inzicht in de structure van erfbelasting in 2024 en wat dit inhoudt voor diverse erfgenamen.
Kies: accepteren, voorwaardelijk accepteren of afwijzen
Wat kun je doen met jouw gedeelte van de erfenis? Zuiver aanvaarden lijkt aantrekkelijk wanneer de erfenis voornamelijk bestaat uit waardevolle bezittingen. Maar wat als er onbekende schulden ontstaan? Dan ben je zelf verantwoordelijk. Beneficiair aanvaarden zorgt voor bescherming: je erft, maar dit heeft geen invloed op je eigen vermogen. En afwijzen? Dat gebeurt wanneer de schulden de baten overschrijden. In 2024 is het belangrijk om deze beslissingen zorgvuldig te nemen, vanwege de mogelijke financiële gevolgen.
Rechten bij onterving
Onterfd zijn lijkt op het vallen in koud water: het is schokkend en onaangenaam. Zelfs in 2024, met al zijn hedendaagse wetten en regels, ben je niet volledig zonder iets. Kinderen die onterfd zijn, kunnen zich vestigen op iets dat bekendstaat als de wettelijke portie. Dit vertegenwoordigt in feite vaak de helft van wat je doorgaans zou erven.
Laten we dit in duidelijke cijfers verwoorden: als jouw standaarddeel van de erfenis €100.000 bedraagt, zorgt de rechtmatige bijdrage ervoor dat je niet zonder geld staat, maar met €50.000. Voor echtgenoten die hun wil hebben verloren, is er een soortgelijke ondersteuning beschikbaar. Zij kunnen zes maanden na hun overlijden in de gezinswoning blijven wonen en gebruikmaken van de bezittingen. Dit geeft een essentiële adempauze tijdens een tijd van verdriet en verandering.
Wat is de status van de erfbelasting in 2024?
In 2024 zijn de belastingtarieven voor erven opnieuw aangepast. Deze worden, net als elk jaar, in december bepaald voor het volgende jaar. Een blik op de tarieven toont aan dat je 20% erfbelasting betaalt over het bedrag dat boven de €152.368 ligt als je een erfenis ontvangt die meer dan €152.368 bedraagt. Hoewel dit misschien veel lijkt, kan de waarde van de erfenis snel toenemen, vooral door de waarde van een huis. Hieronder vind je een samenvatting van de tarieven voor erfbelasting in 2024.
| Waarde van de erfenis | Partner, (pleeg- of stief)kind, kind met een beperking Kleine kinderen en andere afstammelingen | Andere erfgenamen, zoals broers, zussen en ouders | |
|---|---|---|---|
| € 0 – € 152.368 | 10% | 18% | 30% |
| € 152.368 en meer | 20% | 36% | 40% |
Vrijstellingen van erfbelasting: wie ontvangt er in 2024 iets?
De omvang van je vrijstelling is afhankelijk van je relatie met de overledene. In 2024 krijgen echtgenoten, geregistreerde partners of partners die samenwonen recht op een aanzienlijke vrijstelling van €795.156. Kinderen, waaronder pleeg- en stiefkinderen, ontvangen een vrijstelling van €25.187. Andere erfgenamen, zoals broers, zussen of ouders, hebben minder vrijstellingen. Bekijk het overzicht hieronder om jouw vrijstelling te vinden en ontdek of je erfbelasting over je erfenis moet betalen.
| Je bent: | De hoogte van je vrijstelling in 2024 |
|---|---|
| Een partner, een geregistreerd partner of een partner die samenwoont. | € 795.156 |
| Kind, pleegkind of stiefkind | € 25.187 |
| ‘Kleinkind’ | € 25.187 |
| Achterkleinkind | € 2.658 |
| Kind met een beperking | |
| € 75.546 | |
| € 59.643 | |
| € 2.658 |
Erfenis voor de kleinkinderen in 2024.
Als grootouder streef je uiteraard naar het beste voor je kleinkinderen, zelfs wanneer je zelf niet meer aanwezig bent. Zoals je hierboven hebt opgemerkt, hebben kleinkinderen in 2024 recht op een vrijstelling van € 25.187 voor de erfbelasting als ze geen testament hebben. Dit houdt in dat ze belastingvrij tot dit bedrag kunnen erven. Erfen ze nog meer? Ze betalen 18% erfbelasting over het bedrag tot € 152.368 en 36% over het bedrag dat daarboven ligt.
Het is verstandig om hierover na te denken tijdens het opstellen van je testament. Je hebt de mogelijkheid om een kleinkindlegaat op te nemen, zodat je een bepaald bedrag aan je kleinkinderen kunt nalaten, zonder erfbelasting. Dit is een prachtige manier om je kleinkinderen te ondersteunen zonder dat ze zich zorgen hoeven te maken over de belasting. Lees ook: Schenken van geld aan (klein)kinderen: dit zijn jouw mogelijkheden.
Zorg ervoor dat je je zaken zorgvuldig organiseert en bespreek met een notaris de beste mogelijkheden voor jouw situatie. Op deze manier ben je verzekerd dat je kleinkinderen goed verzorgd blijven, zelfs als ze geen testament hebben.
Maak je testament en zorg ervoor dat je dierbaren goed achterlaten
In deze tijd van snelle veranderingen is één advies altijd relevant: stel een testament op. Het is de ideale methode om je laatste wensen te documenteren en te garanderen dat je dierbaren goed verzorgd achterblijven. Een testament stelt je in staat om grondig te bepalen wie wat ontvangt, van je woning tot je digitale bezittingen, en zelfs wie de zorg voor je huisdieren moet dragen.
In 2024 kunnen de kosten voor het opstellen van een testament verschillen, maar zie het als een investering in de toekomst van je dierbaren. Heb je geen notaris beschikbaar? Maak je geen zorgen. Als gecertificeerde financiële adviseurs beschikken we over een netwerk van deskundigen die bereid zijn om je te ondersteunen. Een testament is niet alleen een document; het is ook een teken van liefde en zorg voor degenen die je achterlaat. Neem gerust contact met ons op.